The Leading Phase

                    In the last article we have seen that Savarkar was first taken to Byculla and then to Thane from the prison of Dongri. He was then taken to Madras (Chennai) and then to Andaman by the ship ‘Maharaja’ in special protection. An apartment was vacated at cellular jail specially to isolate him.                    The punishment of ‘Kala Pani’ was literally just like hell. The infamous police superintendent Mr.Barrie had announced himself as a Supreme Authority. The worst punishment in this confinement was the labour of the oil mill. Normally bulls were used to turn the oil wheel but at the confinement it was to be carried out by the prisoners as their daily labour. It was mandatory to grind 30 pounds of oil daily. Superintendent Mr.Barrie forced Barrister Savarkar to that physical torment of turning the oil mill.                Many a time he exhausted and fainted while turning the oil wheel. He had experienced fatigue and severe body pain at night. He used to spend th

  मागील लेखामध्ये आपण पाहिले की , सावरकरांना डोंगरीच्या तुरुंगातून भायखळा आणि तेथून ठाण्याच्या तुरुंगामध्ये नेण्यात आले होते. ठाण्याहून त्यांना विशेष सुरक्षेमध्ये रेल्वेने मद्रासला नेण्यात आले आणि तेथून ‘महाराजा’ या बोटीवरून अंदमान येथे नेण्यात आले. सेल्युलर जेलमध्ये सावरकरांना ठेवायचे म्हणून खास एक संपूर्ण चाळ रिकामी करण्यात आली होती.              अंदमानची काळ्या पाण्याची शिक्षा म्हणजे खरोखरच पृथ्वीवरील एक नरकच होता. या नरकातील प्रमुख म्हणजे जेलर बारी, तो स्वतःला सेल्युलर जेल चा परमेश्वरच म्हणवून घेत असे. हा स्वघोषित परमेश्वर सर्वांना खूप छळत असे. या नरकातील सर्वात भयानक शिक्षा म्हणजे कोलू फिरवणे. कोलू म्हणजे तेल काढण्याचे एक यंत्र/घाणा. सामान्यतः यासाठी बैलांचा वापर केला जायचा. पण, अंदमानमध्ये हे काम माणसासाठी ठेवलेले होते. प्रत्येकाला दिवसाला किमान ३० पौंड तेल काढणे बंधनकारक होते. अखेर बारीने या बॅरिस्टर माणसाला सुद्धा कोलूला जुंपले.               कोलू फिरवताना सावरकरांना थकल्यासारखं होई, सतत गोल-गोल फिरून चक्कर येत असे आणि जेंव्हा संध्याकाळी यातून सुटका होई त्यावेळी शरीर

In the last article , we saw that Vinayak Savarkar was arrested and sentenced to two successive life imprisonments, total of 50 years for treason and for supporting Jackson's murder. It started on 24th December 1910 from the prison of Dongari.       He was aware of life imprisonment when he was arrested in London and he was sure to be hanged when his plan to flee at Marseilles failed. But he was sentenced to two successive life imprisonments. This was the very first incident in world history.        At Dongari he was given the prisoner's rough and thick clothes. He was not allowed to ask for any concession like other prisoners as the British government was scared of him. A daily task was mandatory for every prisoner. Savarkar was given the tiresome work of beating coconut stalks. Instead of penning his thoughts in prose or poetry, his hands were busy in beating stalks. Blood oozing from the hands because of the pressure of beating at the end of the day was the effect. To

  मागील भागात आपण पाहिले विनायक दामोदर सावरकर यांना राजद्रोह आणि जॅक्सनच्या खुनाला मदत केल्याबद्दल २५-२५ वर्षे अशा दोन जन्मठेपा ठोठावण्यात आल्या होत्या. २४ डिसेंबर १९१० रोजी ह्या शिक्षेची सुरुवात झाली. त्यासाठी त्यांना प्रथम डोंगरी येथील तुरुंगामध्ये आणून ठेवले.                 मुळातच  सावरकरांना आपल्याला जेव्हा लंडनला पकडले गेले, तेव्हाच आपल्याला जन्मठेप होणार याचा अंदाज होताच आणि जेव्हा आपला मार्सेलिसचा प्रयत्न फसला आणि आपण परत  पकडले गेलो तेव्हा आपल्याला नक्कीच फाशी होणार याचा अंदाज आला होताच. पण इथे तर त्यांना चक्क दोन जन्मठेपा झाल्या होत्या. त्याही एक संपल्यावर दुसरी. एका व्यक्तीला एकाच जन्मात दोन जन्मठेप ठोठावण्याचा हा इतिहासातील अगदी एकमेव असाच प्रसंग.               डोंगरीच्या तुरुंगात मध्ये सावरकरांना आपले पारंपारिक कपडे उतरवून कैद्याचे जाडे-भरडे कपडे देण्यात आले. विनायक दामोदर सावरकर या नावाबद्दलच ब्रिटिश सरकारमध्ये इतकी दहशत होती की, इतर कैद्यांप्रमाणे त्यांना कोणतीही सूट मिळत नसे. तुरुंगातील नियमांनुसार प्रत्येक कैद्याला दिवसभरात काहीना काही काम करणे बंधनकारक ह

         In the last write up we have seen that Savarkar had been popular in London. His two books had earned fame and his brother was punished and sent to Andaman for publishing the same. The incident echoed from Nasik to London. Savarkar was arrested as soon as he returned to London from Paris and had been sent to Bow Street Police station.    Savarkar was aware of the facts and further effects. His arrest had created a storm in London. His colleague V.V.S Iyer tried hard for his bail. A committee was formed for the same purpose. The President of that Savarkar Rescue Committee was Guy Altered, who was an editor of the newspaper ‘The World’. It was clear to all that If Savarkar had sent to India, he might be punished. Therefore his supporters tried their level best to safeguard him in London and to enhance his trial in London court.                   In the meanwhile four police officers had started from India to London to arrest Vinayak Damodar Savarkar.

  मागील भागात आपण पाहिले की, विनायक सावरकर लंडनच्या राजकारणामध्ये चांगलेच प्रसिद्ध झाले होते.  याच काळात सावरकरांची दोन पुस्तकेही खूप गाजली होती. ही पुस्तके प्रसिद्ध केल्याबद्दल त्यांच्या मोठ्या भावाला म्हणजे बाबाराव सावरकरांना अंदमानच्या काळ्या पाण्याची शिक्षाही झाली होती. त्याचे पडसाद नाशिक पासून ते अगदी लंडन पर्यंत जाणवले होते. तसेच १३ मार्च १९१० रोजी सावरकरांनी पॅरिस वरून लंडनमध्ये पाउल ठेवल्याबरोबर  त्यांना अटक करून ‘बो स्ट्रीट’ पोलीस स्टेशन येथे ठेवण्यात आले होते.           सावरकरांना आता आपल्यापुढे काय वाढून ठेवले आहे हे दिसतच होते.  सावरकरांना अटक झाली आहे हे कळल्याबरोबर लंडन मध्ये खळबळ उडाली. त्यांचे लंडनमधील सहकारी व्ही. व्ही. एस्.अय्यर यांनी सावरकरांना जामीन मिळावा यासाठी खटाटोप चालू केला होता. त्यासाठी सावरकर बचाव समितीची स्थापना करण्यात अली होती आणि त्याचे अध्यक्षपद होते ते म्हणजे लंडनमध्ये  ‘वर्ल्ड’ हे वृत्तपत्र चालवणारे गाय आल्ड्रेड या ब्रिटिश माणसाकडे.  या वेळेपर्यंत एक तर नक्की होते की, सावरकरांना जर या खटल्यासाठी भारतात पाठवले तर त्यांना शिक्षा नक्कीच होणार

Sketch by Darshan Rathi           As we have discussed earlier Savarkar travelled from Nasik to Pune and then to London. He had been an active participant in the freedom struggle. He had been famous as a young activist in Pune. He left for London on 9 th June and reached there on 3 rd July 1906 with the ambition to be a Barrister .                      He had enrolled his name in Gray's College at London as soon as he reached. A special report about his political thoughts and actions was sent to the ‘India Office’. The report content was to tail Vinayak Damodar Savarkar. ‘India Office’ enquired about him but nothing was found offensive. The storm had yet to come.                      Mazzini not only influenced Vinayak but there were many similarities between them. Savarkar thoroughly read 6 volumes of Mazzini's biography as soon as he settled. He wished all Indians should read and learn Mazzini's ideology so he  penned  his biography in Marathi.